Kolejne wyjaśnienia fiskusa w sprawie zwolnienia z PCC przy zakupie pierwszego mieszkania

Chociaż nowelizacja ustawy PCC wprowadzająca zwolnienie dla nabywców pierwszych mieszkań obowiązuje już jakiś czas, w dalszym ciągu pojawia się wiele niejasności, które przyniosła ze sobą zmiana przepisów. Przypominamy, że chodzi o zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych dla osób, które kupują pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym i dotychczas nie przysługiwało im prawo własności lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego jednorodzinnego albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego jednorodzinnego.

Kolejne wątpliwości

Niejasności w zakresie stosowania przepisów pojawiły się u kobiety, która nabyła na mocy aktu notarialnego dwa mieszkania. Od nabycia został odprowadzony podatek od czynności cywilnoprawnych w pełnej wysokości. Podatniczka powzięła jednak wątpliwość, czy prawidłowo powołała się na art. 9 pkt 17 ustawy o PCC, zgodnie z którym nabycie pierwszego lokalu mieszkalnego podlega zwolnieniu, jeśli kupującym jest osoba fizyczna, której w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne ze wskazanych w przepisie praw (prawo własności lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu), chyba, że udział w tych prawach nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Wnioskodawczyni wskazała, że przed dniem nabycia mieszkań nie przysługiwało jej w kraju ani za granicą prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, ani udział w tych prawach. W związku z tym uważała, że należy jej się zwrot podatku przynajmniej za jedno z mieszkań.

Dwa to już tłok

Ku zdziwieniu podatniczki organ nie zgodził się z takim rozumieniem przepisów. Przywołał wskazany już wyżej przepis, zgodnie z którym zwolniona z opodatkowania PCC jest sprzedaż, której przedmiotem jest:

prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo jednorodzinnego budynku mieszkalnego,

pod warunkiem, że kupującemu (kupującym) w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba, że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Zwolnienie z PCC w przypadku nabycia mieszkania jest wyjątkiem od generalnej zasady opodatkowania umów sprzedaży nieruchomości. Zwolnienia natomiast powinny być interpretowane w sposób ścisły.

Podatniczka wskazała, że jej zdaniem przysługuje jej zwolnienie z PCC w odniesieniu do przynajmniej jednego mieszkania z uwagi na to, że wcześniej nie posiadała żadnych nieruchomości ani praw do nich. Jednakże dyrektor KIS podkreślił, że treść przepisu art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jasno wskazuje, że zwolnienie dotyczy lokalu mieszkalnego, a nie lokali mieszkalnych (w liczbie mnogiej). Celem wprowadzonego zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych jest bowiem poprawa sytuacji osób nabywających na rynku wtórnym swój pierwszy dom czy mieszkanie. W związku z powyższym, z uwagi na nabycie dwóch lokali mieszkalnych, zwolnienie nie będzie miało zastosowania w tej sprawie.

Jednocześnie organ uznał, że skoro wnioskodawczyni nabyła na mocy jednego aktu notarialnego dwa lokale mieszkalne, to w takiej sytuacji cała umowa sprzedaży nie korzystała ze zwolnienia z PCC i podatek ten został słusznie pobrany w pełnej wysokości. Tym samym nie przysługuje wnioskodawczyni zwrot podatku nawet od jednego mieszkania.

interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 7 czerwca 2024 r., nr 0111-KDIB2-2.4014.105.2024.1.DR