Spór z fiskusem
W omawianej sprawie problem dotyczył spółki, która składając JPK_VAT za grudzień 2023 r. wystąpiła o zwrot nadwyżki VAT naliczonego na rachunek bankowy w ciągu 25 dni. Urząd skarbowy jednak odmówił jej zwrotu argumentując, że złożony plik JPK nie wywołuje skutków prawnych, bowiem spółka została wykreślona z VAT 1 czerwca 2022 r. Powodem wykreślenia było uzyskanie informacji wskazujących na działanie skarżącej z zamiarem wykorzystania działalności banków do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi. Tym samym, organ powołał się na art. 88 ust. 4 ustawy o VAT i wskazał, że obniżenia kwoty różnicy lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. W sierpniu 2022 r. została również wydana decyzja odmowna w sprawie przywrócenia spółki do VAT.
Spółka złożyła skargę do WSA, w której wskazała, że nie można podatnikowi VAT utrudniać wykonywania jego prawa do odliczenia z tego względu, że nie został on zidentyfikowany dla celów VAT przed wykorzystaniem towarów zakupionych w ramach swojej działalności podlegającej opodatkowaniu. Jeśli zostały spełnione wymogi materialne dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie należy odmawiać wykonania tego prawa tylko z tego powodu, że określony podmiot nie był zarejestrowany do celów tego podatku w chwili dokonywania objętych nim transakcji. Z ustawy o VAT nie wynika w żaden sposób, że organ ma prawo wydać zawiadomienie, iż złożony plik JPK nie wywołuje skutków prawnych z uwagi na wykreślenie skarżącej z rejestru podatników VAT czynnych.
Sąd wydał ważny wyrok
Sąd wydał bardzo ważny wyrok dla podatników, bowiem może on mieć wpływ nie tylko na sytuację skarżącej spółki, ale również na inne podmioty znajdujące się w podobnych sytuacjach.
Sąd uznał, że w aktualnym stanie prawnym brak jest jakiejkolwiek podstawy umożliwiającej organom uznanie złożonej deklaracji na potrzeby VAT za niewywołującą skutków z uwagi na brak statusu podatnika VAT czynnego. Pojęcie podatnika zostało zdefiniowane w sposób szeroki w oparciu o okoliczności faktyczne. Z definicji podatnika nie wynika, aby status ten zależał od jakiegokolwiek zezwolenia lub pozwolenia wydanego przez organ administracji w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie warunkuje skuteczności złożenia deklaracji podatkowej od posiadania przez składającego statusu zarejestrowanego podatnika VAT. W związku z tym, kwota zwrotu wykazana przez spółkę w pliku JPK za grudzień 2023 r. korzystała, zdaniem sądu, z domniemania prawidłowości, a obalenie tego domniemania może nastąpić jedynie w drodze wydania przez organ podatkowy odpowiedniej decyzji podatkowej. Jednocześnie sąd doszedł do przekonania, że wydanie spornego zawiadomienia to próba pozbawienia skarżącej fundamentalnego prawa do odliczenia podatku poza przewidzianym tokiem postępowania podatkowego.
Podsumowując…
Wyrok WSA wskazuje, że podatnik – nawet jeśli nie spełnia podstawowej przesłanki, jaką jest rejestracja jako podatnik VAT czynny – ma prawo wnosić o zwrot VAT. Skoro bowiem działalność gospodarcza jest prowadzona, a JPK został złożony, to nie można uznać za prawidłowe i zgodne z prawem odmawianie podatnikowi prawa do odzyskania VAT należnego.
Jest to szansa dla podatników, którzy znajdują się w podobnych sytuacjach i daje nadzieję na zmianę podejścia organów podatkowych do tej kwestii.
wyrok WSA w Poznaniu z 11 lipca 2024 r., sygn. akt I SA/Po 192/24