Artykuł 19a ust. 1 ustawy o VAT formułuje ogólną zasadę, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów i powinien być rozliczony za ten okres. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest co do zasady wydanie towaru. Dokonanie dostawy towary, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, jest związane z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na inny podmiot.
Zatem określenie momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku dostawy towaru za pośrednictwem przewoźnika (kuriera, spedytora) wymaga określenia, kiedy następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W sytuacji gdy towar jest wysyłany przez dostawcę do nabywcy za pośrednictwem przewoźnika, dokonanie dostawy towaru następuje z chwilą wydania towaru podmiotowi, który jest zobowiązany do jego dostarczenia, z tym bowiem momentem dostawca przenosi na przewoźnika prawo do rozporządzania towarem jak właściciel.
W sytuacji gdy towar jest wysyłany do nabywcy za pośrednictwem przewoźnika (spedytora), i w tym momencie przechodzą na przewoźnika (spedytor) ryzyka związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia rzeczy, to obowiązek podatkowy powstanie u sprzedającego z momentem przekazania towaru przewoźnikowi (spedytorowi)
Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lipca 2024 r., 0114-KDIP1-3.4012.270.2024.1.PRM).
Należy zastrzec, że odmiennie należałoby ustalać moment dokonania dostawy towaru lub powstania obowiązku podatkowego w sytuacji:
gdyby przed dokonaniem dostawy towaru sprzedający otrzymał całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę (zob. art. 19a ust. 8 ustawy o VAT);
gdy warunki dostawy towaru regulowałyby tzw. Reguły INCOTERS;
dostaw dokonywanych na rzecz podatnika ułatwiającego dostawy towarów (poprzez użycie interfejsu elektronicznego) oraz przez tego podatnika (zob. art. 19a ust. 4, ust. 8 ustawy o VAT);
gdy, dostawa towaru dokonywana byłaby w ramach tzw. sprzedaży ciągłej rozliczanej okresowo (zob. art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT).