Co się zmieniło w ustawie o rachunkowości?

W poprzednim stanie prawnym podmioty takie jak: osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą o zarządzie sukcesyjnym, mające siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Polski, miały obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych i stosowania przepisów ustawy o rachunkowości, jeśli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro. Jednakże w ustawie o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw z 6 grudnia 2024 r. limit podwyższono, co wpłynęło na zmniejszenie ilości podmiotów obowiązanych do prowadzenia ksiąg.

Najważniejsze zmiany

Oczywiście najważniejszą dla większości podmiotów zmianą jest ta wskazana powyżej – czyli podniesienie limitu obowiązkowego prowadzenia ksiąg rachunkowych przez niektórych podatników do równowartości 2 500 000 euro. Dodatkowo, w ramach ujednolicenia pojęcia przychodów netto ze sprzedaży stosowanego w ustawie o rachunkowości usunięto z niego kategorię przychodów z operacji finansowych.

Powyższe zmiany mają zastosowanie po raz pierwszy do roku obrotowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2024 r., przy czym na potrzeby ustalenia spełnienia warunku określonego w tych przepisach uwzględnia się przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów osiągnięte w poprzednim roku obrotowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2023 r.

Powyższe oznacza, że przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem dochodowym od osób fizycznych mogą w 2025 r. prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, jeśli ich przychody za rok 2024 nie przekroczą 2,5 mln euro.

Inne zmiany

Wprowadzono do słowniczka pojęcie jednostki mikro, jednostki małej, średniej oraz dużej – dotychczas były one definiowane w odrębnych przepisach ustawy o rachunkowości. Zmiana ta ma na celu bardziej czytelne zdefiniowanie pojęcia takich jednostek oraz warunków uzyskiwania i utraty przez nie tego statusu.
Podniesiono progi finansowe dla wskazanych wyżej jednostek:
- dla jednostki mikro: 2 000 000 zł w przypadku sumy aktywów bilansu oraz 4 000 000 zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów na koniec roku obrotowego,
- dla jednostki małej: 33 mln zł w przypadku sumy aktywów bilansu oraz 66 mln zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów,
- dla jednostki średniej: 110 mln zł w przypadku sumy aktywów bilansu oraz 220 mln zł w przypadku przychodów ze sprzedaży,
- dla jednostki dużej: powyżej 110 mln zł w przypadku sumy aktywów bilansu oraz 220 mln zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży.
Zdefiniowano przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów jako:
- przychody ze sprzedaży towarów i produktów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług oraz innych podatków bezpośrednio związanych z obrotem – w przypadku jednostek innych niż wymienione poniżej,
- przychody z umów z klientami, o których mowa w MSR – w przypadku jednostek stosujących MSR,
- składkę przypisaną brutto – w przypadku zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji,
- sumę pozycji I, IV, VII, VIII i XI w rachunku zysków i strat określonych w załączniku numer 2 do ustawy – w przypadku instytucji kredytowych,
- przychody w rozumieniu ram sprawozdawczości finansowej stosowanych przez jednostkę, na podstawie których są sporządzane sprawozdania finansowe jednostki – w przypadku jednostek mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu w państwie trzecim.

Oczywiście są to tylko nieliczne zmiany, jednak są one jednak najistotniejsze z punktu widzenia niewielkich podmiotów, które dotychczas były zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych – podniesienie wskazanych limitów może spowodować, że część z nich „wypadnie” z tego obowiązku, co być może przyjmą z ulgą.

Podstawa prawna:

ustawa z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r., poz. 1863)