W obecnym stanie prawnym w razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala. Nie ma regulacji ani pozwalających na przerwanie urlopu macierzyńskiego wcześniej, ani też wydłużających urlop macierzyński w razie hospitalizacji dziecka. Ustawodawca to zmienił wprowadzając od 19 marca uzupełniający urlop macierzyński.

Urlop uzupełniający

Uzupełniający urlop macierzyński to urlop, do którego prawo bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego będzie mogła mieć pracownica albo pracownik – ojciec wychowujący dziecko w przypadku urodzenia dziecka:

1. przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie,
2. po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie,
3. po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.

Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika – ojca wychowującego dziecko w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego.

Poród przed 19 marca

Ustawa nowelizująca zawiera przepisy przejściowe odnoszące się do porodu przed wejściem w życie przepisów o urlopie uzupełniającym. Zgodnie z art. 26 ustawy z 6 grudnia 2024 r.  o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej są uprawnieni do korzystania lub korzystają z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, mają prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, o którym mowa w art. 180² albo art. 183¹ k.p. Uzupełniający urlop macierzyński jest w takich przypadkach udzielany jednorazowo na wniosek składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika – ojca wychowującego dziecko najpóźniej w ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Przykład: Pracownica ma urlop macierzyński do 19 marca. Spełnia zatem warunek korzystania z urlopu macierzyńskiego w dniu wejścia w życie nowelizacji. Aby jednak otrzymać urlop dodatkowy (zakładając oczywiście, że spełnia przesłanki z art. 180² k.p.), musi złożyć wniosek jeszcze ostatniego dnia swojego urlopu, czyli 19 marca. Wniosek nie może być złożony po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, a urlop uzupełniający rozpocząć się musi bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego (czyli od 20 marca).

Ważne: Warunki dla uzyskania urlopu uzupełniającego w razie porodu przed 19 marca 2025 r.:

• spełnienie któregoś z warunków wskazanych w art. 180² §1 k.p.,
• prawo do urlopu macierzyńskiego lub do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo korzystanie z tych urlopów w dniu 19 marca,
• złożenie wniosku do końca korzystania z urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• zawarcie we wniosku informacji o dacie zakończenia urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• dołączenie do wniosku zaświadczenia ze szpitala (zawierającego informacje o urodzeniu dziecka oraz pobycie dziecka w szpitalu).

Przykład: Pracownica korzysta z urlopu macierzyńskiego do 10 marca, bezpośrednio po nim zaczyna pełny urlop rodzicielski. Osoba ta nie jest uprawniona do urlopu uzupełniającego, gdyż 19 marca nie korzysta już z urlopu macierzyńskiego. Wykorzystywanie urlopu rodzicielskiego w dniu wejścia w życie nowelizacji nie daje prawa do urlopu uzupełniającego.

Podstawa prawna:

• art. 180² ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1465)
• art. 26 ustawy z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r., poz. 1871)