Ulga badawczo-rozwojowa wielokrotnie już była przedmiotem sporów z fiskusem, które kończyły się przed sądami administracyjnymi. Generalnym mechanizmem funkcjonowania tej ulgi jest możliwość podwójnego odliczenia wydatków związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową – najpierw jako koszt uzyskania przychodu, następnie jako wydatek odliczony od dochodu w ramach ulgi. Podstawowym warunkiem do skorzystania z ulgi B+R jest prowadzenie przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej oraz ponoszenie związanych z nią kosztów kwalifikowanych. I często właśnie o ten katalog kosztów rozbija się cały problem.
Problem z kosztami
W jednej z wydawanych interpretacji indywidualnych organ zakwestionował spółce prawo do zaliczenia do kosztów kwalifikowanych wynagrodzeń urlopowych pracowników.
Spółka wystąpiła o interpretację w zakresie możliwości ujęcia jako koszty kwalifikowane wynagrodzeń pracowników nie tylko działu B+R, ale również zatrudnionych w innych działach, lecz wspomagających pracę działu badawczo-rozwojowego. Wnioskodawczyni wskazała, że jej działalność polega na tworzeniu i sprzedaży opraw oświetleniowych, dodatkowo w ramach spółki został wydzielony dział badawczo-rozwojowy, który zajmuje się projektowaniem oraz wytwarzaniem prototypów lamp dla najbardziej wymagających klientów. Jej zdaniem, wszystkie składniki wynagrodzenia pracowników, w zakresie w jakim są związane z działalnością B+R, powinna móc zaliczyć do kosztów kwalifikowanych.
Organ częściowo zgodził się ze spółką, z wyjątkiem możliwości zaliczenia do kosztów kwalifikowanych – jak wyżej wspomniano – wynagrodzeń urlopowych. Uznał bowiem, że dla obliczenia proporcji kosztów kwalifikowanych nie należy brać pod uwagę czasu, w jakim pracodawca (zleceniobiorca, osoba na umowie o dzieło) nie wykonywała pracy, np. w związku z urlopem, zwolnieniem lekarskim czy opieką nad dziećmi.
Urlop to też czas pracy
Uwzględniając skargę spółki, WSA orzekł, że z przepisów ustawy dotyczących ulgi badawczo-rozwojowej nie można wywnioskować, że świadczenia otrzymywane przez pracownika w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy nie mogą stanowić kosztów kwalifikowanych z tego względu, że w tym czasie pracownik nie świadczy pracy badawczo-rozwojowej. W związku z tym, dla skorzystania z ulgi największe znaczenie ma wykonywanie przez pracownika działalności B+R, natomiast skoro wynagrodzenie pracownika jest wypłacane z tytułu umowy o pracę, to wszystkie przychody podatnika związane ze stosunkiem pracy (w tym także sfinansowane przez płatnika – pracodawcę składek z tytułu tych należności) stanowią koszt kwalifikowany.
Takie stanowisko potwierdził również Naczelny Sąd Administracyjny, który zauważył, że przy ustalaniu kosztów kwalifikowanych w odniesieniu do wydatków pracowniczych należy mieć na względzie wszystkie wydatki poniesione w tym zakresie na różne składniki wynagrodzenia pracownika B+R, w tym także te obejmujące koszty wynagrodzeń i ubezpieczeń pracowników wypłacane za czas przebywania na urlopie czy zwolnieniu lekarskim.
Ważne! W kosztach kwalifikowanych należy uwzględniać także koszty wynagrodzeń i ubezpieczeń pracowników wypłacane za czas przebywania na urlopie czy zwolnieniu lekarskim.
NSA nawiązał do interpretacji ogólnej ministra finansów z 13 lutego 2024 r., w której minister finansów zwrócił uwagę, że „ogólny czas pracy pracownika w danym miesiącu” nie powinien być rozumiany jako czas faktycznie przepracowany. Ogólny czas pracy prawnika uwzględnia bowiem również okres urlopu wypoczynkowego, regulowanego przepisami prawa pracy i analogicznie również m. in. urlop okolicznościowy czy okres dni wolnych związanych z opieką nad dziećmi, okres przestoju niezawiniony przez podatnika bądź też okres pozostawania pracownika na zwolnieniu lekarskim.
W związku z powyższym, NSA uznał, że nie ma podstaw do wyłączania z katalogu kosztów kwalifikowanych należności pracownika z tytułu wynagrodzenia za czas przebywania na urlopie czy też zwolnieniu lekarskim, wynagrodzenia te stanowią bowiem przychód pracownika ze stosunku pracy. Sąd przyznał zatem rację spółce, tym samym „ucierając nosa” fiskusowi.
To istotny wyrok w kontekście ulgi badawczo-rozwojowej dla podatników. Często bowiem zastanawiają się oni, w jaki sposób powinni zaliczać do kosztów (w jakiej wysokości) wynagrodzenia pracowników oraz czy wszystkie składniki wynagrodzenia mogą stanowić koszt kwalifikowany. Idąc w ślad za wyrokiem NSA można więc stwierdzić, że tak.
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 lipca 2024 r., sygn. akt II FSK 1313/21