Jeżeli poniesione przez podatnika koszty uzyskania przychodów przekroczą sumę uzyskanych przychodów, powstająca różnica stanowi stratę ze źródła przychodów. Gdy w poprzednich latach podatnik poniósł stratę, to może ją odliczyć – na określonych warunkach – od dochodu uzyskanego w latach kolejnych. Pozwoli to na zmniejszenie podatku do zapłaty.
Określone przychody klasyfikowane są do określonych źródeł przychodów, a co za tym idzie – dochód jest ustalany w ramach określonego źródła przychodów. Przy założeniu, że źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza, w tym zakresie należy rozliczać przychody i koszty związane tylko z działalnością gospodarczą i ustalać dochód / stratę z tego źródła. Oznacza to, że w przypadku pojawienia się straty z działalności gospodarczej również taką stratę można rozliczyć wyłącznie w tym źródle.
Sposób rozliczenia
O wysokość straty poniesionej w roku podatkowym podatnik może:
- obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
- obniżyć jednorazowo dochód w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł; nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.
Stosując się do powyższych zastrzeżeń / warunków, podatnik ma prawo wybrać, kiedy w ciągu tych pięciu lat odliczy stratę i w jakiej wysokości dokona odliczenia.
Ważne! Jeśli w danym roku podatkowym nie pojawi się dochód, to w tym roku nie można odliczyć straty z lat poprzednich. Jeśli w kolejnych pięciu latach podatkowych po roku, w którym poniesiono stratę, nie pojawi się dochód, to nie będzie możliwości odliczenia strat.
Przykład: Podatnik poniósł w 2024 r. stratę w wysokości 50 000 zł. Rozlicza ją w pięciu kolejnych latach podatkowych, po 10 000 zł za każdy rok podatkowy (w żadnym roku nie przekracza 50% wysokości straty).
| Kategoria / rok | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
| Dochód osiągnięty w danym roku | 12 000 | 100 000 | 10 000 | 35 000 | 25 000 |
| Strata do odliczenia w roku | 10 000 | 10 000 | 10 000 | 10 000 | 10 000 |
| Dochód do opodatkowania | 2000 | 90 000 | 0 | 25 000 | 15 000 |
| Pozostała kwota straty do odliczenia w kolejnych latach | 40 000 | 30 000 | 20 000 | 10 000 | 0 |
Przykład: Podatnik poniósł w 2024 r. stratę w wysokości 50 000 zł. Rozlicza ją w wybranych przez siebie dwóch latach podatkowych (z okresu możliwych pięciu kolejnych lat podatkowych) w wysokości 50% straty za każdy rok podatkowy, czyli po 25 000 zł (do takiej kwoty możliwe będzie odliczenie).
| Kategoria / rok | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 |
| Dochód osiągnięty w danym roku | 12 000 | 100 000 | 10 000 | 35 000 | 25 000 |
| Strata do odliczenia w roku | 0 | 25 000 | 0 | 25 000 | 0 |
| Dochód do opodatkowania | 12 000 | 75 000 | 10 000 | 10 000 | 25 000 |
| Pozostała kwota straty do odliczenia w kolejnych latach | 50 000 | 25 000 | 25 000 | 0 | 0 |
Przykład: Podatnik poniósł w 2024 r. stratę w wysokości 7 000 000 zł. Jeśli w 2025 r. osiągnie dochód 10 000 000 zł, a w 2026 r. 3 000 000 zł, przy założeniu, że stratę może odliczyć w jednym z kolejno następujących po sobie pięciu latach podatkowych, kwota jednorazowo odliczona nie może przekroczyć 5 000 000 zł (nadwyżka ponad 5 000 000 zł podlega odliczeniu w pozostałych latach pięcioletniego okresu, nie może być większa niż 50% kwoty poniesionej straty) – odliczenie straty może przebiegać następująco:
| Kategoria / rok | 2025 | 2026 |
| Dochód osiągnięty w danym roku | 10 000 000 | 3 000 000 |
| Strata do odliczenia w roku | 5 000 000 | 2 000 000 |
| Dochód do opodatkowania | 5 000 000 | 1 000 000 |
| Pozostała kwota straty do odliczenia w kolejnych latach | 2 000 000 | 0 |
Rozliczenie straty po zmianie formy opodatkowania
Podatnik podatku PIT, który po zakończeniu roku podatkowego zmieni formę opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, stratę poniesioną z działalności opodatkowanej na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym będzie mógł odliczyć także od przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Rozliczenie straty w ciągu roku
Stratę za lata ubiegłe można odliczyć w trakcie roku podatkowego już na etapie ustalania kwoty zaliczek na podatek dochodowy. Jeśli w rozliczeniu rocznym okaże się, że cały rok zamknął się stratą, podatnik nie traci kwoty straty, którą zaliczkowo odliczył w ciągu roku. Kwotę tę będzie mógł odliczyć w kolejnych latach, na obowiązujących zasadach.
Rozliczenie straty przy ponownym uruchomieniu działalności
Jeśli podatnik zamknie lub zawiesi prowadzenie działalności, a następnie ją otworzy, to zachowuje prawo do rozliczenia straty z poprzednich lat na takich samych zasadach, jakie miał, gdyby nie zamykał działalności. Przy czym pięcioletni okres na rozliczenie poniesionej straty uwzględnia okres, kiedy działalność była zawieszona lub zamknięta.
Potwierdzenie możliwości rozliczenia straty z lat poprzednich w przypadku ponownego uruchomienia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną znajdziemy w interpretacji dyrektora KIS z 22 stycznia 2018 r., znak: 0112-KDIL3-1.4011.380.2017.1.AGR.
Podstawa prawna:
- art. 9 ust. 3 – art. 9 ust. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 163 ze zm.)
- art. 7 ust. 5 – art. 7 ust. 6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 278 ze zm.)
- art. 11 ust. 1 – art. 11 ust. 3 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 843 ze zm.)