Czy każda darowizna lub nieodpłatne świadczenie usług, które podlega VAT, może korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie? Czy obrót z tego tytułu wliczamy do limitu zwolnienia podmiotowego?

Czynności nieodpłatne korzystają ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie. Jednak od tej zasady istnieją wyjątki, gdy przedmiotem tych czynności są towary i usługi wymienione w § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Obrót z tytułu darowizn podlegających VAT należy wliczać do limitu zwolnienia podmiotowego.

Zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej objęte są także czynności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Zwolnienie to odnosi się więc m.in. do:

• ustanowienia spółdzielczych praw do lokalu mieszkalnego,
• przekazania towarów na cele osobiste,
• darowizn,
• nieodpłatnego świadczenia usług,

które podlegają opodatkowaniu VAT.

Należy wziąć jednak pod uwagę wyłączenia z § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Gdy przedmiotem darowizny są towary wymienione w tym przepisie, ze zwolnienia nie można korzystać. To samo dotyczy wykonywanych usług.

Przykład

Spółka cywilna przekazała wspólnikowi na cele prywatne komputer. Darowizna podlega opodatkowaniu VAT. Ponieważ komputery podlegają bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania na kasie, spółka powinna zaewidencjonować tę darowiznę. Nie może korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania.

Inaczej będzie wyglądała sytuacja, gdy darowizna lub nieodpłatne czynności będą wykonywane na rzecz pracownika. Wyłączenia ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej nie będą miały zasadniczo zastosowania. Zasada ta nie dotyczy tylko darowizn na rzecz pracowników:

• gazu płynnego,
• wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,
• wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na kod CN,
• perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90).

Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie tych towarów podlega obowiązkowi ewidencjonowania na kasie, gdy podlega VAT, niezależnie od tego, czy obdarowanym jest pracownik.

Dlatego wracając do przykładu, gdyby komputer był przekazany pracownikowi, darowizna korzystałaby ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania.

Gdy nieodpłatne świadczenie nie podlega VAT w ogóle, nie ewidencjonujemy go na kasie, gdyż nie ma w tym przypadku sprzedaży i nie wliczamy do limitu zwolnienia podmiotowego .

Jeśli darowizna podlega VAT, ale korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, to jej wartość należy wliczyć do limitu zwolnienia podmiotowego.

Przykład

Spółka dokonuje sporadycznie sprzedaży na rzecz osób prywatnych. Do końca sierpnia 2021 r. sprzedaż ta wyniosła 12 500 zł. Z okazji święta firmy zostały pracownikom przekazane upominki na kwotę 15 000 zł. Darowizny te podlegały VAT. To oznacza, że spółka straciła prawo do zwolnienia. Od listopada (czyli po upływie 2 pełnych miesięcy – wrzesień i październik) każda sprzedaż na rzecz osób prywatnych będzie musiała być zaewidencjonowana na kasie.

Łukasz Matusiakiewicz