Jeżeli przedmiotem działalności zakładu jest produkcja żywności, pracodawca ma obowiązek stosowania nie tylko powszechnych przepisów bhp, ale również przepisów szczególnych, np. zawartych w ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, jak też przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Regulacje dotyczące noszenia biżuterii w pracy

Przepisy Kodeksu pracy, jak też regulacje bardziej szczegółowe zawarte w ogólnym rozporządzeniu w sprawie przepisów bhp nie odnoszą się w sposób bezpośredni do możliwości lub braku możliwości używania biżuterii w miejscu pracy. Należy jednak zwrócić uwagę, że podmioty prowadzące działalność w zakresie produkcji spożywczej powinny stosować się nie tylko do przepisów prawnych, ale również tzw. Dobrych Praktyk Produkcyjnych (GMP) oraz Dobrych Praktyk Higienicznych (GHP). Ich źródłem są przepisy rozporządzenia nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, jak też ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. W zakresie omawianego problemu kluczowe są zasady wynikające z GHP. Określają one działania, które muszą być podjęte, oraz warunki higieniczne, które muszą być spełniane i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu, aby zapewnić bezpieczeństwo żywności. Z GHP w zakresie higieny personelu, określającej podstawowe wymagania dotyczące higieny osobistej i warunków zdrowia pracowników, wynika, że pracownicy produkcyjni nie mogą nosić biżuterii, zegarków, szpilek i spinek do włosów oraz innych drobnych przedmiotów, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu konsumenta w przypadku dostania się do żywności.

Warto zwrócić uwagę, że zakaz noszenia biżuterii może wynikać nie tylko z GHP, ale również z przepisów szczegółowych. Przykładem może być tu rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 10 marca 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy uboju zwierząt i przetwórstwie mięsa.

Zasady stosowania zakazu noszenia biżuterii w pracy

Pracodawca prowadzący działalność związaną z produkcją żywności, chcąc wprowadzić zakaz noszenia biżuterii, powinien odwołać się zarówno do Dobrych Praktyk Produkcyjnych oraz Higienicznych, jak i przepisów szczegółowych, które regulują konkretny rodzaj działalności. Jeżeli z danego szczegółowego aktu prawnego przeznaczonego dla konkretnej działalności (czy branży) wynika w sposób bezpośredni zakaz noszenia biżuterii, to pracodawca wprowadzający zakaz może określić jego zakres na podstawie przepisów szczegółowych, które – jeżeli nie różnicują pracowników zakładu na poszczególne grupy – dają podstawę do wprowadzenia zakazu względem wszystkich osób.

W przypadku braku bezpośrednich, szczegółowych przepisów z zakresu bezpieczeństwa pracy pracodawca, odwołując się do Dobrych Praktyk Produkcyjnych oraz Higienicznych, może wprowadzić względem pracowników produkcyjnych zakaz noszenia biżuterii, zegarków, szpilek i spinek do włosów oraz innych drobnych przedmiotów, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu konsumenta w przypadku dostania się do żywności. Nie ma wówczas uzasadnienia wprowadzenie zakazu noszenia biżuterii wobec wszystkich pracowników zakładu, w tym również osób, które z racji wykonywanych obowiązków nie mają żadnej bezpośredniej styczności z procesami produkcji oraz magazynowania.

Sebastian Kryczka
specjalista z zakresu prawa pracy