Pomoc państwa w związku z sytuacją na rynku energii a przychód w CIT

W związku ze znaczącym wzrostem cen energii, przedsiębiorstwa energochłonne, których działalność gospodarcza była zagrożona z powodu dynamicznego wzrostu kosztów zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego, mogły i mogą skorzystać z pomocy w ramach rządowego programu „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.” na lata 2022-2024. W ramach pomocy część poniesionych przez przedsiębiorstwa kosztów na zakup energii elektrycznej oraz gazu ziemnego była zwracana – była to pomoc bezzwrotna. Wątpliwości zaczęły się pojawiać po otrzymaniu pomocy. Czy takie refundacje kosztów powinny wpływać na podatek dochodowy firm?

Rekompensata to nie dotacja

Pod koniec 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach rozstrzygał ten temat po wniesieniu skargi na interpretację indywidualną przez przedsiębiorcę, który uważał, że otrzymana refundacja kosztów powinna być zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych, ewentualnie nie powinna w ogóle być traktowana jak przychód podatkowy. Spółka wskazała, że nabywa energię elektryczną od dostawcy na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Z uwagi na znaczny wzrost cen energii zawarła umowę ze Skarbem Państwa – Ministrem Rozwoju i Technologii oraz Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, na podstawie której otrzymała bezzwrotną pomoc publiczną w postaci określonej kwoty pieniężnej. Jednocześnie wnioskodawca podkreślił, że prowadzi działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, a koszty energii elektrycznej w przeważającej mierze służą wykonywaniu działalności podlegającej zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z podatnikiem. Po pierwsze stwierdził, że przyznana rekompensata na podstawie umowy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024 oraz uchwały nr 1/2023 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2023 r. w sprawie przyjęcia programu rządowego, choć będzie stanowiła świadczenie publicznoprawne z budżetu państwa, nie będzie miała charakteru dotacji, na którą powołała się spółka wnioskująca. Organ wskazał, że sam ustawodawca posługując się pojęciem „rekompensaty” jednoznacznie pokazuje, że otrzymana przez podatnika na jego wniosek kwota stanowi zrównoważenie lub wyrównanie braku, niedoboru lub ujemnego charakteru czegoś, co samo w sobie wyklucza objęcie jej definicją dotacji. Ustawodawca bowiem w sposób świadomy posługuje się pojęciem rekompensaty, nie zaś dotacji. Brak określenia kwoty pomocy mianem „dotacji” stanowi dodatkowy argument, że zwolnienie z art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT nie powinno być w takiej sytuacji stosowane.

Drugi argument wnioskującej, że pomoc publiczna otrzymana w zakresie kosztów energii elektrycznej, ponoszonych w ramach działalności prowadzonej w oparciu o decyzję o wsparciu, stanowić będzie przychód z działalności zwolnionej z opodatkowania CIT zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT, organ również uznał za nieprawidłowy. Zaprezentował stanowisko, zgodnie z którym ze zwolnienia podatkowego może skorzystać jedynie dochód wygenerowany bezpośrednio z działalności gospodarczej, określony w decyzji o wsparciu w ramach działalności prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Dodatkowo podkreślił, że otrzymana rekompensata nie może być traktowana jak zwrócony wydatek, lecz jest definitywnym przysporzeniem majątkowym. Tym samym organ uznał, że otrzymane przez spółkę kwoty pieniężne w ramach rekompensaty kosztów energii nie podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób prawnych.

Ważny wyrok WSA

Sprawa trafiła przed Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach. Ten nie zgodził się z argumentacją dyrektora KIS, bowiem pomoc otrzymana przez spółkę, zdaniem sądu, spełnia definicję dotacji, o której mowa w art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT, tj. dotacji otrzymanej z budżetu państwa lub jednostki budżetu samorządu terytorialnego (z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w oddzielnych ustawach). Tym samym z orzeczenia sądu wynika, że otrzymana przez spółkę rekompensata – jako dotacja – powinna korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych. Sąd jednocześnie orzekł, że opodatkowanie tego typu pomocy udzielanej podmiotom mijałoby się z celem programu, który w swym założeniu ma pomagać określonym branżom. Opodatkowanie otrzymanej pomocy stanowiłoby dla nich kolejne zmniejszenie zgromadzonego majątku. Dlatego też nie można uznać, że takie przychody powinny zostać opodatkowane CIT.

wyrok WSA w Kielcach z 21 grudnia 2023 r., sygn. akt I SA/Ke 488/23

 

Podstawa prawna: