Wszystkie usługi mycia i czyszczenia samochodów oraz usługi podobne, w tym usługi myjni bezobsługowych zostaną objęte bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania na kasach rejestrujących. Na dostosowanie się do tego obowiązku podatnicy dostaną czas do końca czerwca 2022 r. Nowe obowiązki ewidencyjne mogą też być konsekwencją zmian w PKWiU 2015 i CN 2021.

Do końca 2021 roku zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r. poz. 2519, z późn. zm). Zgodnie z tym rozporządzeniem zwolnienia, co do zasady, przestają obowiązywać z dniem 1 stycznia 2022 r. Z tego względu MF przygotował projekt rozporządzenia, które będzie określało zwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących przez kolejne dwa lata. Bez publikacji takiego rozporządzenia z dniem 1 stycznia 2022 r. podatnicy utraciliby możliwość korzystania ze zwolnień.

Projektowane, nowe rozporządzenie zawiera unormowania dotyczące zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących na okres 2 lat (2022-2023).

Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., z wyjątkiem nowych regulacji dotyczących mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2022 r.

Obowiązki ewidencyjne na myjniach samochodowych

Nowe rozporządzenie rozszerza zakres czynności objętych bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania. Takim obowiązkiem zostaną objęte:

• usługi mycia, czyszczenia samochodów i podobne usługi (PKWiU 45.20.30.0), także
• usługi mycia, czyszczenia samochodów i podobne usługi przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej). Do tych czynności nie będzie miało zastosowania zwolnienie wskazane w poz. 40 załącznika do rozporządzenia.

W uzasadnieniu projektu MF uznało, że rozporządzenie w niewielkim stopniu zawęża zakres stosowanych dotychczas zwolnień od tego obowiązku. Biorąc pod uwagę powszechność ww. usług, które mają być objęte bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania trudno się z tym twierdzeniem zgodzić.

MF twierdzi, że dotychczasowy tytuł zwolnieniowy dla usług myjni samochodowych wprowadzono ze względów technicznych tj. ze względu na brak odpowiednich kas rejestrujących dostosowanych do warunków, jakie panują w myjniach m.in. duża wilgotność, a także niedostosowane do nowych rozwiązań maszyny vendingowe. Obecnie w wyniku podjętych prac, rozmów i analiz wypracowano rozwiązanie dla maszyn vendingowych w myjniach samochodowych poprzez wprowadzenie odpowiednich rozwiązań w przepisach technicznych. W związku z tym, że wprowadzenie na rynek dostosowanych kas oraz ich montaż wymaga czasu – objęcie obowiązkiem ewidencjonowania ww. czynności ma nastąpić od 1 lipca 2022 r.

Należy zauważyć, że obowiązkiem bezwzględnego ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących objęto całą branżę mycia i czyszczenia samochodów. MF twierdzi, że chodziło tu o to, aby nie różnicować podatników z tej samej branży. Podatnicy prowadzący przedmiotową działalność mogli korzystać do tej pory ze zwolnienia z tego obowiązku do wysokości 20 000 zł, osiągniętej ze sprzedaży dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Również w przypadku tych podatników termin wejścia w życie przepisów o bezwzględnym obowiązku ewidencjonowania został wyznaczony na 1 lipca 2022 r.

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania

Projektowane rozporządzenie utrzymuje dotychczasowe rozwiązania w zakresie zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, a mianowicie:

• zwolnienia przedmiotowe z obowiązku ewidencjonowania określone w załączniku do rozporządzenia
• zwolnienia podmiotowe (z limitem do 20 000 zł) i podmiotowo-przedmiotowe (80% wartości sprzedaży zwolnionej)
• zwolnienie dla jednostek samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne,
• wyłączenie z obowiązku ewidencjonowania dostawy nieruchomości oraz dostawy towarów i świadczenia usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

W projektowanym rozporządzeniu dodano, że na potrzeby korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, przy obliczaniu wartości sprzedaży nie uwzględnia się należnego podatku od towarów i usług. Jest to przepis uściślający, eliminujący wszelkie wątpliwości, które mogłyby się pojawić w sytuacji ustalania obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas. Kryterium obligującym do stosowania kas rejestrujących jest wartość sprzedaży bez podatku (sprzedaż netto).

Należy jednak zauważyć, że nie zmienia to sytuacji podatników. W poprzednim stanie prawnym posługiwano się bowiem pojęciem „obrót”, który także nie obejmował podatku należnego.

Rozszerzenie obowiązku ewidencjonowania ze względu na PKWiU 2015 i CN 2021

W niektórych pozycjach przepisu nakładającego bezwzględny obowiązek ewidencjonowania dostosowano kwalifikację towarów lub usług zgodnie z CN 2021 lub PKWiU 2015. W związku z tym nastąpiło rozszerzenie czynności, które podlegają bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania, w stosunku do rozporządzenia z 2018. Jako przykład MF podało § 4 pkt 1 lit. h, który dotyczy dostaw komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU ex 26 i ex 27.11). Rozszerzenie obowiązku ewidencjonowania ze względu na zmianę klasyfikacji mogło też nastąpić w innych przypadkach, dlatego przytaczamy wykaz czynności objętych bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania w brzmieniu zapisanym w projekcie MF.

Tabela. Katalog czynności objętych bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania z godnie z projektem rozporządzenia *)

L.p.	Bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania są objęte dostawy:
	gazu płynnego,
	części do silników (CN 8409 91 00 i 8409 99 00),
	silników do napędu pojazdów i motocykli, silników spalinowych tłokowych z zapłonem iskrowym i samoczynnym do różnego rodzaju jednostek, w tym motocykli (CN 8407 i 8408),
	nadwozi do pojazdów silnikowych (CN 8707),
	przyczep i naczep (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00); kontenerów (CN 8609 00),
	części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (CN 8716 90),
	części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (CN 8708 i 9401 90 80), z wyłączeniem motocykli, to jest do: ciągników; pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób z kierowcą; samochodów i pozostałych pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi; pojazdów silnikowych do transportu towarów; pojazdów silnikowych specjalnego przeznaczenia, innych niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów, w szczególności: pojazdów pogotowia technicznego, dźwigów samochodowych, pojazdów strażackich, betoniarek samochodowych, zamiatarek, polewaczek, przewoźnych warsztatów, ruchomych stacji radiologicznych, h) komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU ex 26 i ex 27.11),
	sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
	wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT
	zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
	wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol CN,
	wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów
	napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (bez względu na kod CN), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
	perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów;
L.p.	Bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania jest objęte świadczenie usług:
	przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia
	taksówek (PKWiU 49.32.11), z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą,
	naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania,
	w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
	w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
	w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,
	prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia,
	doradztwa podatkowego,
	związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 56.21, PKWiU 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie: – świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz – usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
	fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
	kulturalnych i rozrywkowych – wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,
	związanych z rozrywką i rekreacją – wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne,
	mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej).

*) z zastrzeżeniami zawartymi w § 4 ust. 2 i 3

Moment utraty zwolnienia

Projekt zakłada utrzymanie dotychczasowych regulacji określających moment utraty zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania.

Zrezygnowano natomiast z regulacji określających zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania dla podatników, u których występuje obowiązek ewidencjonowania przy zastosowaniu więcej niż 5 000 kas. MF uznało, że przepis ten nie ma obecnie zastosowania.

Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Projekt rozporządzenia zawierają regulacje przejściowe w zakresie stosowania przez podatników zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Zgodnie z tymi przepisami:

1. podatnicy, którzy przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przed 1 stycznia 2022 r. – w celu rozpoczęcia ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej stosują terminy określone w rozporządzeniu obowiązującym do końca 2021 r.
2. jeśli podatnik rozpoczął ewidencjonowanie czynności wymienionych w poz. 39 lub 40 załącznika do rozporządzenia, zwolnienia, o którym mowa w § 2, w zakresie tych czynności ewidencjonowanych, nie stosuje się. W odniesieniu do pozostałych czynności wymienionych w załączniku podatnik może skorzystać ze zwolnienia.

Zgodnie z projektem treść poz. 39 i 40 załącznika do rozporządzenia jest następująca:

39	Dostawa towarów przy użyciu urządzeń służących do automatycznej sprzedaży, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność i wydają towar
40	Świadczenie usług przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność w: 1) bilonie lub banknotach, lub 2) innej formie (bezgotówkowej), jeżeli z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła

1. podatnik, który przed dniem 1 stycznia 2022 r. przestał spełniać warunki do zwolnień „podmiotowo-przedmiotowych” określonych w rozporządzeniu 2018, nie może korzystać z tego rodzaju zwolnienia na podstawie rozporządzenia z 2022 roku.

Źródło: Projekt z 23 listopada 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących – opublikowany 3 grudnia 2021 r. na www.legislacja.gov.pl

Oprac. Ewa Sławińska