Stan zagrożenia epidemicznego COVID-19 przedłużony do 31 grudnia

W związku z wydłużeniem stanu zagrożenia epidemicznego COVID-19, do 31 grudnia 2022 r. pracodawcy nadal mogą stosować specjalne rozwiązania wprowadzone w zakresie prawa pracy w związku z epidemią COVID-19. Zatem nadal istnieje m.in. możliwość wykonywania pracy zdalnej oraz obowiązują zmodyfikowane terminy badań profilaktycznych medycyny pracy.

W Dzienniku Ustaw 28 października 2022 r. opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. 2022 r. poz. 2221). Wydłuża ono stan zagrożenia epidemicznego do 31 grudnia 2022 r.

Oznacza to, że pracodawcy do 31 grudnia 2022 r., nadal mogą stosować specjalne rozwiązania w zakresie prawa pracy wprowadzone w związku z epidemią COVID-19 (szczegóły w tabeli).

Tabela. Okresy obowiązywania w prawie pracy rozwiązań epidemicznych

Szczególna regulacja covidowa z zakresu

prawa pracy

Opis wprowadzonego rozwiązania

z zakresu prawa pracy

Okres obowiązywania rozwiązania

Praca zdalna

(art. 3 ust. 1 ustawy o COVID-19)

W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu.

Okresowe badania lekarskie

(art. 12a ust. 1 ustawy o COVID-19)

Zawiesza się obowiązek kierowania pracowników na okresowe badania lekarskie.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii

albo po odwołaniu stanu epidemii, należy podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu.

Wstępne badania lekarskie

(art. 12a ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o COVID-19)

Zawieszenie obowiązku wykonania wstępnych badań lekarskich osób zatrudnianych:

  • na stanowiskach innych niż administracyjno-biurowe jeżeli te osoby są przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na analogiczne stanowisko w ciągu 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy lub są przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy analogicznych warunkach pracy (nie dotyczy to osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych).
  • na stanowiskach administracyjno-biurowych, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w analogicznych warunkach pracy

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19.

Wykonanie badania medycyny pracy u lekarza innej specjalności

(art. 12a ust 3 ustawy o COVID-19)

W przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego medycyny pracy, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz.

Konieczność uzupełnienia badania u lekarza medycyny pracy w terminie 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii COVID-19.

Szkolenia wstępne bhp

(art. 12e ust. 1 ustawy o COVID-19)

Możliwość przeprowadzania szkoleń wstępnych bhp w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:

  • pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym;
  • pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
  • pracownika przenoszonego na stanowisko robotnicze lub na stanowisko, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
  • ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Okresowe szkolenia bhp

(art. 12e ust. 2 ustawy o COVID-19)

Jeżeli termin szkolenia okresowego bhp wypada:

  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub
  • w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii

możliwe jest przeniesienia go na czas po zakończeniu epidemii.

Szkolenia należy wykonać maksymalnie w przeciągu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii COVID-19.

Upływ kadencji

(art. 14i ust. 2 ustawy o COVID-19)

Możliwość wydłużenia kadencji:

  • organu statutowego związku zawodowego lub
  • społecznego inspektora pracy

jeżeli w związku z obowiązywaniem stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego nie ma możliwości przeprowadzenia wyborów.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19 lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu.

Urlop wypoczynkowy

(art. 15gc ustawy o COVID-19)

Pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, a pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19.

Świadczenia wypłacane w związku z rozwiązaniem umowy o pracę

(art. 15gd ust. 1 ustawy o COVID-19)

W przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia świadczenia, nie może przekroczyć 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Obowiązki socjalne

(art. 15ge ust. 1 i 3 ustawy o COVID-19)

W razie wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, pracodawca może zawiesić obowiązki:

  • tworzenia lub funkcjonowania ZFSŚ,
  • dokonywania odpisu podstawowego,
  • wypłaty świadczeń urlopowych

– o których mowa w ustawie o ZFSŚ

oraz nie stosuje się postanowień układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania, wprowadzonych na podstawie ustawy o ZFSŚ, ustalających wyższą wysokość odpisu na ZFSŚ oraz inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym niż określa ta ustawa. W takim przypadku stosuje się wysokość odpisu na ten fundusz określoną w ustawie o ZFSŚ.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Wypowiedzenie zakazu konkurencji

(art. 15gf ustawy o COVID-19)

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, strony umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu stosunku pracy, na rzecz którego ustanowiono zakaz działalności konkurencyjnej, mogą ją wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Odstępstwa od zakazu pracy w handlu w niedziele

(art. 15i ust. 1 ustawy o COVID-19)

Zakaz wykonywania czynności związanych z handlem nie obowiązuje w niedziele w zakresie wykonywania czynności związanych z handlem, polegających na rozładowywaniu, przyjmowaniu i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania takich czynności.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19 oraz w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.

Czas pracy

(art. 15x ust. 1 ustawy o COVID-19)

Pracodawca należący do tzw. infrastruktury krytycznej może, na czas oznaczony:

  • zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników w sposób niezbędny dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;
  • polecić pracownikom świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;
  • zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
  • polecić pracownikowi realizowanie prawa do odpoczynku w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Honorowi dawcy krwi

(art. 9 ust. 1, art. 9a ust. 1 ustawy o publicznej służbie krwi)

Honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki (w tym osocze po chorobie COVID-19), przysługują:

  • zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym dawca oddał krew lub jej składniki i w dniu następnym, oraz na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi;
  • zwrot utraconego zarobku;
  • zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi;
  • posiłek regeneracyjny.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.