Czynny żal – kto i kiedy go powinien złożyć?

W jaki sposób składa się czynny żal?

Ustawa precyzuje, że informację o popełnieniu zabronionego czynu można złożyć na piśmie lub do protokołu. Możliwe jest zatem wysłanie do urzędu listu (najlepiej poleconego), informacji elektronicznej lub wniosek o zaprotokołowanie złożony w urzędzie.

Jednak najprostszą formą będzie skorzystanie ze strony internetowej https://urzadskarbowy.gov.pl/, na której po zalogowaniu się można wysłać pismo do wybranego urzędu.

 

Kiedy czynny żal będzie nieskuteczny?

Niestety, nie zawsze będzie istniała możliwość skorzystania z instytucji czynnego żalu. Będzie on nieskuteczny, jeśli zostanie złożony w czasie, gdy organ ma już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Innymi słowy, jeśli urząd „wie”, że dana osoba dopuściła się wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, to jest już za późno na składanie czynnego żalu.

WAŻNE: Organ musi posiadać WYRAŹNIE UDOKUMENTOWANĄ wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, a nie zwykłe podejrzenie.

Czynny żal będzie też bezskuteczny, jeśli sprawca nie wywiązał się jeszcze ze swoich obowiązków, np. nie wpłacił zaległości podatkowej.

Zatem choć ustawa nie określa, w jakim terminie należy złożyć czynny żal, to warto zrobić to jak najszybciej – zanim urząd dowie się o popełnieniu czynu.

 

Kto nie ma prawa składania czynnego żalu?

Ustawa precyzuje, że z instytucji czynnego żalu nie może skorzystać sprawca który:

  • kierował popełnieniem czynu zabronionego,
  • wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie czynu zabronionego,
  • zorganizował albo kierował grupą przestępczą – chyba ża zawiadomienia dokonał ze wszystkimi członkami grupy,
  • nakłaniał inną osobę do popełnienia czynu zabronionego.

 

Podsumowanie

Decyzja o uznaniu czynnego żalu nie jest dla organu uznaniowa. Oznacza to, że jeśli sprawca czynu dopełnił wszystkie wymagane prawem formalności, to czynny żal w pełni chroni go przed karą – niezależnie czy jest to pierwsze, czy kolejne wykroczenie/przestępstwo danej osoby.

Podstawa prawna:

art 16. ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 859 ze zm.)