Jak było, a jak będzie w funduszach inwestycyjnych
Do końca 2023 roku dochody z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych (kapitałowych) co do zasady podlegały opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w stawce 19 proc. Płatnikiem podatku był fundusz inwestycyjny, który pobierał podatek i wpłacał go na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Uczestnik funduszu otrzymywał kwotę pomniejszoną o pobrany podatek dochodowy. Po stronie uczestnika (podatnika) powodowało to brak konieczności samodzielnego rozliczania się z otrzymanych wypłat. Nie otrzymywał on również od funduszu żadnych informacji podatkowych dotyczących pobranego podatku. Tak skonstruowane przepisy z jednej strony upraszczały po stronie podatników rozliczenie podatku dochodowego, z drugiej strony w przypadku poniesienia straty z tytułu uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym nie było możliwości jej rozliczenia z innymi dochodami z inwestycji.
Od 1 stycznia 2024 roku dochody z odkupienia (konwersji) jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych nie będą opodatkowanie podatkiem dochodowym w momencie ich wypłaty przez fundusz. Oznacza to, że fundusz przestanie pełnić rolę płatnika PIT w tym zakresie. Co istotne, po zakończeniu roku podatkowego fundusz będzie zobowiązany wystawić uczestnikowi (podatnikowi) informację PIT-8C, w której będą wykazane przychody i koszty transakcji dotyczących konwersji bądź odkupienia jednostek uczestnictwa, zrealizowane w danym roku podatkowym. Na tej podstawie uczestnik funduszu będzie zobowiązany do samodzielnego rozliczenia i ewentualnej zapłaty podatku dochodowego. Zeznanie PIT-38 będzie składane do 30 kwietnia następującego po roku podatkowym, którego dotyczą zyski bądź straty z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych.
Korzystną zmianą dla podatników będzie możliwość rozliczania dochodów i strat z funduszy inwestycyjnych razem z dochodami i stratami z innych inwestycji kapitałowych (do tej pory nie było to możliwe, a poniesiona strata z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych przepadała). Daje to inną możliwość w postaci obniżenia dochodu do opodatkowania, a tym samym obniżenia podatku dochodowego z tytułu zysków kapitałowych. Równie ważny dla podatników pod względem finansowym będzie fakt, że podatek nie będzie pobierany przy wypłacie, a dopiero do 30 kwietnia kolejnego roku, co powoduje, że fundusz będzie wypłacał uczestnikowi 100 proc. zysku. Podatnik do momentu rozliczenia rocznego będzie dysponował większą kwotą, którą może ponownie zainwestować. Należy jednak pamiętać o konieczności rozliczenia podatkowego w kolejnym roku.
PIT-8C potrzebne do sporządzenia PIT-38
Informacja PIT-8C w zakresie dochodów z tytułu odkupienia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych będzie sporządzana przez fundusz inwestycyjny i przesyłana do urzędu skarbowego do końca stycznia następnego roku, podatnikowi zaś – do końca lutego kolejnego roku. W informacji zostaną przedstawione dane o kwocie przychodów oraz kosztach uzyskania przychodów. Na podstawie tej informacji podatnik będzie sporządzał zeznanie roczne PIT-38 za pośrednictwem usługi Twój e-PIT w e-Urzędzie Skarbowym.
Podatnik w zeznaniu rocznym będzie mógł rozliczyć stratę m. in. z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce, z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych czy z odkupienia, wykupienia lub unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Poniesioną stratę podatnik będzie mógł rozliczyć przez okres pięciu kolejnych, następujących po sobie lat podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty. Co ważne, zmianom nie ulegną przepisy dotyczące zasad opodatkowania wypłat z IKE, IKZE, PPE oraz PPK. Zmiana ustawy o PIT dotyczy wyłącznie dochodów uzyskanych z odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych.
Podstawa prawna: