Składka zdrowotna a podatek liniowy

Przedsiębiorcy rozliczający się podatkiem liniowym, w 2023 roku zapłacą składkę zdrowotną, której wysokość uzależniona będzie od dochodu firmy. W przypadku liniowców składka zdrowotna wynosić będzie 4,9% realnego dochodu przedsiębiorcy.

Wysokość składki odprowadzanej za dany miesiąc obliczana będzie na podstawie dochodu osiągniętego w miesiącu poprzednim. Przykładowo, wysokość składki zdrowotnej za miesiąc luty (płatnej w marcu) kalkulowana będzie na podstawie dochodu osiągniętego w styczniu.

W przypadku liniowców obowiązuje również składka minimalna. Przedsiębiorca zapłaci zatem składkę zdrowotną nawet wtedy, gdy w danym miesiącu osiągnie stratę. Minimalna wysokość składki zdrowotnej określona została na poziomie odpowiadającym 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W 2023 roku wynagrodzenie minimalne zmienione zostanie dwukrotnie. Od stycznia 2023 roku płaca minimalna wynosić będzie 3490 zł, natomiast od lipca 2023 roku wzrośnie do kwoty 3600 zł . Oznacza to zatem dwukrotną zmianę minimalnej składki zdrowotnej. W okresie od stycznia do czerwca 2023 roku minimalna składka zdrowotna wyniesie 314,10 zł, natomiast w okresie od lipca do grudnia 2023 roku minimalna składka zdrowotna wyniesie 324 zł.

Oznacza to, że składka minimalna obowiązywać będzie dla miesięcznych dochodów do kwoty do 6612 zł. Natomiast dla dochodów powyżej 6612 zł, składka naliczana będzie jako 4,9% dochodu.

W przypadku przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym, przepisy umożliwią odliczenie składki zdrowotnej od dochodu. W 2023 roku liniowców obowiązywać będzie roczny limit odliczenia w kwocie 8700 zł. Oznacza to, że odliczeniu podlegać będzie maksymalnie kwota 8700 zł, a zapłacone składki zdrowotne powyżej tego limitu nie będą odliczalne ani od dochodu, ani od podatku. Maksymalna korzyść podatkowa dla liniowca wyniesie zatem 1653 zł.

 

Składka zdrowotna a skala podatkowa

Nieco inaczej wyliczana będzie składka zdrowotna w przypadku przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej. Firmy, które wybrały taką formę opodatkowania, również zapłacą składkę zdrowotną, której wysokość uzależniona będzie od dochodu. W tym przypadku jednak składka wynosić będzie aż 9% dochodu firmy.

Również i w tym przypadku obowiązywać będzie składka minimalna w wysokości 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podobnie jak w przypadku liniowców, minimalna składka zdrowotna w 2023 roku wynosić będzie 314,10 zł w miesiącach styczeń – czerwiec 2023 roku oraz 324 zł w okresie od lipca do grudnia 2023 roku. Oznacza to, że przy wyborze skali podatkowej, składka minimalna obowiązywać będzie dla miesięcznych dochodów do kwoty 3600 zł. Dla dochodów powyżej 3600 zł, składka naliczana będzie jako 9% dochodu.

Czy to oznacza, że w nowym systemie podatkowym podatek liniowy będzie zawsze korzystniejszy od skali podatkowej? Niekoniecznie. Musimy bowiem pamiętać, iż rozliczanie PIT według skali podatkowej wiąże się z możliwością wykorzystania ulg, odliczeń i innych preferencji, które – co do zasady – są niedostępne przy podatku liniowym.

Pierwszą z tych preferencji jest kwota wolna od podatku, która  wzrosła do poziomu aż 30 tys. zł. Należy pamiętać, że z kwoty wolnej skorzystają jedynie ci podatnicy, którzy rozliczają się według skali podatkowej.

Kolejną kwestią jest sama wysokość stawki podatkowej, która przy skali podatkowej wynosi jedynie 12% (w porównaniu do 19% na podatku liniowym). Stawka w wysokości 12% obowiązuje do momentu przekroczenia progu podatkowego, który również uległ w zeszłym roku podwyższeniu. Od 2022 roku wyższą stawkę podatkową w wysokości 32% zapłacimy bowiem dopiero wówczas, gdy nasze dochody przekroczą 120 tys. zł rocznie (i tylko od nadwyżki ponad ten próg).

To jednak nie wszystko. Przedsiębiorca na skali podatkowej ma bowiem również możliwość dokonywania ustawowych odliczeń od dochodu, jak również odliczeń od podatku. Jednym z takich odliczeń jest ulga prorodzinna, niedostępna dla tzw. liniowców. Kolejną preferencją dostępną jedynie na skali podatkowej jest wreszcie możliwość wspólnego rozliczenia podatkowego z małżonkiem.

Polski Ład wprowadził jeszcze jedną, zupełnie nową ulgę, która z kolei dostępna będzie dla wszystkich podatników. Chodzi o ulgę dla dużych rodzin, która polega na dodatkowym zwolnieniu z podatku przychodów do kwoty 85 tys. zł. Z tego zwolnienia skorzystają zarówno przedsiębiorcy na skali podatkowej, jak i firmy na podatku liniowym oraz na ryczałcie.

A jak wygląda kwestia odliczenia składki zdrowotnej? Firmy rozliczające się według skali podatkowej są jedyną grupą przedsiębiorców, którym odliczenie składki zdrowotnej nie przysługuje w żadnej formie. W tym przypadku składki zdrowotnej nie odliczymy zatem ani od podatku, ani od dochodu.

 

Składka zdrowotna a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Jeszcze inaczej rozliczą składkę zdrowotną przedsiębiorcy rozliczający podatek na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Takie osoby zapłacą bowiem składkę zdrowotną w stałej kwocie.

Przepisy zakładają uzależnienie składki zdrowotnej dla ryczałtowców od poziomu przeciętnego wynagrodzenia. Firmy na ryczałcie zapłacą jedną z trzech kwot, w zależności od przedziału, w jakim kształtują się ich roczne przychody:

• przychody < 60 000 zł -> składka zdrowotna jako 9% od kwoty 60% przeciętnego wynagrodzenia (składka ok. 390 zł).
• przychody 60 000 – 300 000 zł -> składka zdrowotna jako 9% od kwoty 100% przeciętnego wynagrodzenia (składka ok. 650 zł).
• przychody > 300 000 zł -> składka zdrowotna jako 9% od kwoty 180% przeciętnego wynagrodzenia (składka ok. 1170 zł).

Do ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej dla ryczałtowców przyjmuje się kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS. Wartość ta zostanie ogłoszona przez GUS ok. 20 stycznia i dopiero wtedy poznamy ostateczną wysokość składki zdrowotnej dla ryczałtowców na rok 2023 .

A jak wygląda kwestia odliczenia składki zdrowotnej? Przedsiębiorcy na ryczałcie nie ewidencjonują dochodu, lecz sam przychód. Przedsiębiorca na ryczałcie będzie mógł zatem odliczyć zapłacone składki zdrowotne od przychodu. Jednak i w tym przypadku obowiązywać będzie limit odliczenia. W 2023 roku, ryczałtowiec będzie mógł odliczyć od przychodu maksymalnie kwotę odpowiadającą 50% zapłaconych składek zdrowotnych.

Przypomnijmy, że przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem również mają możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego w kwocie 85 tys. zł przysługującego dużym rodzinom.

 

Składka zdrowotna a karta podatkowa

Jeszcze inne zasady naliczania składki zdrowotnej obowiązują w przypadku osób rozliczających się na podstawie karty podatkowej. W tym przypadku składka zdrowotna będzie jeszcze niższa niż na ryczałcie i wynosić będzie 9% od wynagrodzenia minimalnego.

W 2023 roku wynagrodzenie minimalne zmienione zostanie dwukrotnie. Od stycznia 2023 roku płaca minimalna wynosić będzie 3490 zł, natomiast od lipca 2023 roku wzrośnie do kwoty 3600 zł . Oznacza to zatem dwukrotną zmianę wysokości składki zdrowotnej dla osób rozliczających się kartą podatkową. I tak, kwota składki zdrowotnej dla firm na karcie podatkowej wyniesie odpowiednio:

• 314,10 zł w okresie od stycznia do czerwca 2023 roku,
• 324,00 zł w okresie od lipca do grudnia 2023 roku.

Przedsiębiorcy na karcie podatkowej również dokonują częściowego odliczenia składki zdrowotnej. Osoby rozliczające się kartą podatkową nie ewidencjonują jednak ani dochodu, ani nawet przychodu. Odliczenie składki zdrowotnej w tym przypadku dokonywane jest zatem od podatku. Wysokość tego odliczenia w 2023 roku odpowiada kwocie równej 19% zapłaconych składek zdrowotnych.

Przypomnijmy jednak, że ta atrakcyjna forma opodatkowania już w zeszłym roku została ustawowo „zamrożona”. Oznacza to, że w 2023 roku kartą podatkową będą mogły rozliczać się jedynie te firmy, które zdecydowały się na tę formę opodatkowania do końca grudnia 2021 roku. W 2023 roku nie będzie już możliwości dokonania takiego wyboru.